3 راهکار طلایی برای مقابله با ناامیدی
رابطه انسان با دعا یک رابطه عمیق و تاریخی و همراه با خلقت انسان است و هیچ گاه در طول تاریخ بشریت، نمی توان انسان را فارغ از دعا و نیایش جستجو کرد.
از همان روزهای ابتدایی خلقت آدم علیه السلام که در آن سرای سرسبز و بهشت گونه قرار گرفتند و با مکر و حیله شیطان از درخت ممنوعه تناول کردند و سبب هبوط آنان به کره خاکی شد ، گرفته که حضرت آدم دست به دعا برداشته و با واسطه قرار دادن کلماتی مقدس از خداوند طلب عفو و بخشش نموده است، چنانچه در سوره بقره می خوانیم:
«فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِماتٍ فَتابَ عَلَیْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحیم:سپس آدم از پروردگارش کلماتى را دریافت نمود؛ و [خدا] بر او ببخشود؛ آرى، او[ست که] توبهپذیرِ مهربان است.»[البقرة: 37]
تا سراسر زندگی آدمی که هیچ گاه خود را از دعا و مناجات با خداوند بی نیاز ندیده است و همیشه از دعا به عنوان سلاحی قدرتمند برای مبارزه با مشکلات و رسیدن به موفقیت های گوناگون استفاده می کرده است.
از جمله ادعیه مهمی که می تواند نقش مهمی در زندگی فردی و اجتماعی ما داشته باشد، دعایی است که روزانه چندین مرتبه در نمازهای واجب و مستحب از خداوند متعال مسئلت داریم، دعایی برای قرار گرفتن در صراط مستقیم و راه کسانی که خداوند به آنها نعمت داده است و دوری و اجتناب از راه افرادی که مورد خشم و غضب خداوند قرار گرفته و در نتیجه در جاده هلاکت و گمراهی قرار گرفته اند.
«صِراطَ الَّذینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضَّالِّین: راه آنهایى که برخوردارشان کردهاى، همانان که نه درخور خشماند و نه گمگشتگان»[الفاتحة:7]
اما به راستی چه افرادی در زمره گمراهان قرار دارند تا با شناخت کامل از آنان بتوانیم در جاده موفقیت و سعادت ثابت قدم بمانیم و در نهایت به رضوان الهی دست پیدا کنیم؟
آیات الهی و روایات اسلامی در موارد متعددی به معرفی صفات و ویژگی های انسان های گمراه پرداخته اند که از جمله این آیات می توان به آیه 56 از سوره مبارکه حجر اشاره کرد .
خداوند متعال یکی از مهمترین ویژگی های انسان های گمراه را ناامیدی از رحمت خداوند متعال بیان و می فرماید:
«قالَ وَ مَنْ یَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ إِلاَّ الضَّالُّونَ: گفت: «چه کسى -جز گمراهان- از رحمت پروردگارش نومید مىشود؟» [الحجر:56]
شیطان به عنوان یکی از عوامل اصلی گمراهی آدمی، از این تکنیک به عنوان یکی از مهمترین حربه های خود استفاده می کند و این برنامه را در رأس کارهای خود قرار داده است ، به همین جهت با تاکید فراوان فریاد خود را به گوش جهانیان می رساند که تمام سعی و تلاش خود را برای گمراهی انسان ها به کار می گیرد:
«وَ لَأُضِلَّنَّهُمْ وَ لَأُمَنِّیَنَّهُم: و آنان را سخت گمراه و دچار آرزوهاى دور و دراز خواهم کرد،»[النساء: 119]
چرا که انسان های گمراه،از رحمت خداوند متعال نیز مأیوس می شوند و آن وقت است که دیگر راهی برای بازگشت آنان باقی نخواهد ماند و روشن است که چه آینده ای در انتظار کسانی است که طعمه این حربه شیطان قرار می گیرند.
سوال دیگری که در موضوع امید و ناامیدی به رحمت خداوند متعال ممکن است در ذهن مخاطبین گرامی خطور کند این است که برای تقویت حس امید و حذف نا امیدی در زندگی چه راهکارهایی وجود دارد؟
پاسخ این سوال را می توان به روشنی هرچه تمام تر در آیات الهی، هنگامی که سخن از صفات و ویژگی های خداوند متعال به میان می آید به دست آورد که ؛ توجه و ایمان و اعتقاد به این صفات بی منتهای خداوند می تواند نقش بسزایی در تقویت امید و مبارزه با حس نا امیدی در زندگی ما داشته باشد که به برخی از آنها اشاره می کنیم:
علم خداوند متعال
انسانی که باور و اعتقاد قلبی داشته باشد که خداوند متعال بر احوال او آگاه است و خداوند متعال به تمامی اعمال و رفتار و زندگی او احاطه کامل دارد، هرگز از درگاه الهی نا امید نخواهد شد، چرا که او یقین دارد که خداوند بنده خود را در سختی ها و گرفتاری ها و مشکلات رها نمی کند و قطعاً از او دستگیری خواهد کرد.
آری انسانی که باور و اعتقاد راسخ به رحمت و مغفرت خداوند داشته باشد و بداند که گشایش تمام کارها در دست خداوند است و او ست که دانای مطلق است، هیچ گاه از رحمت خداوند متعال ناامید نمی شود و در مقابل افرادی که به این حقیقت اعتقادی ندارند همیشه در ترس و وحشت و ناامیدی به سر می برند.
حال انتخاب با شماست که به کدام قسمت از این آیه شریفه باور داشته باشید، باور به ترس و فقر و .... و یا اعتقاد به علم و دانایی و گشایش کارها و مشکلات توسط خداوند متعال:
«الشَّیْطانُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ وَ یَأْمُرُکُمْ بِالْفَحْشاءِ وَ اللَّهُ یَعِدُکُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَ فَضْلاً وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیم: شیطان شما را از تهیدستى بیم مىدهد و شما را به زشتى وامىدارد؛ و[لى] خداوند از جانب خود به شما وعده آمرزش و بخشش مىدهد، و خداوند گشایشگر داناست.»[البقرة: 268]
قدرت خداوند متعال
به اعتقاد نویسنده، یکی از مهمترین مهارت های مقابله با ناامیدی در زندگی، اعتقاد به این آیه شریفه است که توصیه می شود این آیه را حفظ کرده و آن را در مواقع مختلف تکرار کنیم تا قدرت بی منتهای الهی را هیچ گاه فراموش نکنیم و مسلم است، کسی که ایمان به قدرت خداوند متعال داشته باشد هیچ گاه نا امید نمی شود:
«قُلِ اللَّهُمَّ مالِکَ الْمُلْکِ تُۆْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشاءُ وَ تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ بِیَدِکَ الْخَیْرُ إِنَّکَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدیر: بگو: «بار خدایا، تویى که فرمانفرمایى؛ هر آن کس را که خواهى، فرمانروایى بخشى؛ و از هر که خواهى، فرمانروایى را باز ستانى؛ و هر که را خواهى، عزت بخشى؛ و هر که را خواهى، خوار گردانى؛ همه خوبیها به دست توست، و تو بر هر چیز توانایى» [آلعمران: 26]
رحمت خداوند متعال
و چه مهارتی زیباتر از اعتقاد به رحمت بی منتهای خداوند متعال برای حذف نا امیدی در زندگی، وقتی که سراسر آیات الهی مملو است از سخن گفتن پیرامون رحمت و معرفت و بخشایش خداوند، تا آنجا که خداوند خود را اینگونه معرفی می کند:
«وَ إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحیم: و معبود شما، معبود یگانهاى است که جز او هیچ معبودى نیست، [و اوست] بخشایشگر مهربان»[البقرة: 163]
خلاصه کلام آنکه این سه ویژگی تنها بخش از هزاران ویژگی خداوند متعال است که می توان با ایمان و باور به آنها ناامیدی را برای همیشه در زندگی حذف کرد و با امید کامل به آینده روز به روز به موفقیت های بیشتری دست پیدا کنیم.
امین ادریسی
بخش قرآن تبیان
